Zaijian China!

Ni Hao!

De vorige keer besloten we ons verslag met de constatering dat de wereld groot is. Nou, hij blijkt soms ook heel klein te zijn. Zo zijn we Marcel en Suzanne uit Venlo tegengekomen met wie we een aantal bekenden delen en een oud-klasgenoot van Meeike, de oudste zus van Lis en trouwe volger van onze site (Sorry Mees, niet alle lezers kennen je!). De afmeting van onze wereld, het is maar hoe je het bekijkt dus. Kijkend naar een Chinees die tegenover ons al zingend en volgens het 10-vingerig blindsysteem zijn neusgaten probeert uit te boren, begint ie trouwens weer te groeien...

Ons vorige verslag was geschreven tijdens de treinreis van Guilin naar Dali in het Zuidwesten van China. Het eerste deel van deze reis (Guiling – Kunming) beviel ons prima, deel twee echter een stukje minder. Onze hardsleeper bevond zich vooraan in de trein, naast de wc en vlak achter de locomotief. Hoewel we bedwelmd door een penetrante pislucht de slaap meermaals bijna dreigden te vatten, wist de machinist ons met zijn getoeter iedere keer net op tijd wakker te houden. Geen oog dichtgedaan dus...aangekomen in Dali viel het ons meteen op dat de temperatuur een flink stukje lager lag dan alle andere plekken in China waar we tot dan toe geweest waren. Wel lekker, al had de regen niet gehoeven.
Dali is een schattig oud Chinees stadje aan een groot meer, gelegen tussen hoge bergen. Voor ons de ideale gelegenheid om onze hikeschoenen en-benen uit de bijenwas te halen en een finke wandeling te maken. Tijdens het beklimmen van de eerste berg bleken deze bergschoenen vanwege de vele regenval geen overbodige luxe. Al klimmend door een kerkhof (!) tegen een - door de vele regenval – zeer gladde berghelling, werd de afstand tussen ons en de hemel in meerdere opzichten steeds kleiner. Na twee uur zweten en glibberen belandden we in de zevende hemel, de top van de berg dus. Door beter geïnformeerde toeristen ook wel omschreven als het einde van de stoeltjeslift...was dus ook een mogelijkheid geweest bleek achteraf. Maar goed, we moeten toch een beetje trainen voor onze trekkings in Nepal, dus we zien het maar als een investering. Al hopen we tegen beter weten in dat de paden in Nepal iets beter onderhouden zijn aangezien het pad af en toe was weggespoeld door aardverschuivingen. Op de weg terug werden we opgepikt door een stel Chinezen in een taxi (herinnering: Chinezen lopen nooit als het niet echt moet, we hadden dus beter moeten weten!), met wie we ’s avonds lekker hebben gegeten in een stalletje waar we anders nooit hadden durven komen. Wonder boven wonder zijn we niet teruggefloten door onze darmen; we beginnen het te leren dus.
Een dag later hebben we samen met Marcel en Suzanne een minivan met chauffeur gehuurd om de dorpjes naast het meer te verkennen. Ons was verteld dat deze chauffeur ons overal naar toe kon brengen waar wij wilden, maar dan hadden we buiten de handelsgeest van onze sjoof gerekend. Hij probeerde ons op allerlei toeristische plekken te droppen waar hij waarschijnlijk een commissie zou ontvangen als we ons geld zouden verspillen, maar helaas voor hem zaten we iedere keer 5 minuten later weer achter in zijn busje met het geld nog in onze zak. De beste man begreep er gaandeweg de dag steeds minder van: wij vonden zijn fabriekjes en winkeltjes niet leuk en ook bij het varen met een bootje gehuld in een feloranje reddingsvest gingen we het schip niet in. Bij de Chinese toeristen die hij normaal rondreed was dat altijd een verzekerd succesnummer! “Wat willen deze mensen nu eigenlijk?!” droop van zijn gezicht af. Nou gewoon, over een lokaal marktje lopen waar we weer allerlei smerigheid hebben gezien (met name de verswaren/slagerij is onze favoriet!) en konden ballengooien (blikje nep-redbull gewonnen!). En niet te vergeten, lekker langs het meer wandelen. Dit hebben we dan ook uiteindelijk gedaan. Wie betaalt die bepaalt nietwaar?

Na Dali zijn we verder gegaan naar Lijiang, ooit een schattig Chinees stadje aan de rand van een meer en tussen de bergen. Tegenwoordig komen er meer dan 5 miljoen Chinezen per jaar naartoe om schouder en schouder door de veel te smalle straatjes te wringen. Begrijp ons niet verkeerd, het is een leuk stadje, maar allemachtig wat zijn die Chinezen in staat om hun eigen attraties totaal plat te walsen waardoor het eigenlijk voor niemand meer leuk is. Nou ja, de Chinezen zelf schijnt het allemaal bitter weinig uit te maken, ze consumeren vrolijk door en storen zich nergens aan. Gewenning waarschijnlijk. Lijiang is een grote amusementsfabriek, waar je vooral ’s avonds getuige kunt zijn van het hilarische Chinese uitgaangsleven. Iedere bar heeft zijn eigen lifeoptreden waarbij enige vorm van talent in ieder geval niet tot de selectiecriteria behoorde. Er is hier een grote markt voor de minkukels die in ronde 1 van Idols afvallen, dus voor wie hoopt op een carrière als artiest...we zullen zo eens proberen of we een filmpje online krijgen. Ook de locale volksdans viel bij ons in de smaak. Het is een soort variant op de polonaise waarbij je niet elkaars schouders, maar armen beet neemt. Er loopt niemand met een muts voorzien van paauwenveren voorop en is ook niet nodig, het wijst zich vanzelf. We hoeven ons in ieder geval niet meer te schamen dat onze danscultuur niet verder komt dan de polonaise en de klompendans.

Vanuit Lijiang hebben we ook een 2-daagse hike door de Tiger Leaping Gorge gemaakt. De TLG is een van de diepste kloven ter wereld, waar op het laagste punt de Yangtze rivier met een donderende vaart doorheen stroomt. Het wordt de Tiger Leaping Gorge genoemd omdat volgens de legende een tijger ooit over het smalste smalste deel van de rivier sprong, nog altijd 25 meter breed. Omdat de overzijde van de rivier wordt begrensd door een 2.000 meter hoge rotswand, lijkt het ons een sterk verhaal. Tenzij Chinese tijgers toentertijd 2.000 meter hoog konden springen uiteraard...Maar goed, een goed verhaal hoeft dan ook niet waar te zijn. De hike was intensief, maar de uitzichten waren schitterend en vormden een meer dan passende beloning voor de gedane arbeid. Bijkomend voordeel is dat je geen Chinese toerist tegenkomt en het dus bijzonder rustig is. Nogmaals, Chinezen lopen niet...Helaas hebben we onderweg wel nog ruzie moeten maken met een Chinees verkoopstertje, die meende dat ze recht had op een financiële bijdrage toen we een foto namen van de bergen. Omdat het ons onwaarschijnlijk leek dat ze de eigenaresse van die bergen was, hebben we niet betaald. In ruil daarvoor kregen we een vloek en enkele doodswensen toegestopt, maar daar hebben we tot op heden niets mee gedaan. O ja, Lis kreeg ook nog een flinke tik op haar arm en, naar goed Chinees gebruik, een klodder spuug toegeblazen die gelukkig doel miste. Overigens typisch Chinees om ergens entree te vragen, die wij altijd netjes betalen, en vervolgens wanneer je binnen bent nog voor allerlei andere zaken aangeslagen te worden. Beetje irritant, maar af en toe gewoon niet betalen werkt tot op heden prima.
Bij vertrek uit Lijiang hebben we afstand gedaan van onze eerste Lonely Planet reisgids: China. Marcel en Suzanne deden het aanbod om ‘m mee naar huis te nemen, zodat we er de komende maanden niet verder mee hoeven te zeulen. Een bijna emotioneel moment waardoor we ons een beetje verweesd voelen. ‘Verweesd’ is een gevoel wat in het China van de eenkind-politiek niet ongewoon is uiteraard, dus we integreren lekker door hier... Marcel en Suzanne, zorg goed voor ons kindje, we zullen haar (en China) missen!

Vanuit Lijang zijn we naar Chengdu gevlogen, waar we ons nu nog altijd bevinden. Je zou Chengdu kunnen kennen van het Panda Reaseach and Breeding Instituut waar Panda’s worden gefokt. Dit centrum hebben we gister bezocht. Waarschuwing: nu volgt een educatief stukje!
Reuzenpanda’s komen eigenlijk alleen hier in de provincie Sichuan voor en worden met uitsterven bedreigd. Er schijnen er nog maar ca. 1.500 in het wild te leven, wat het een geschikt logo maakt voor het Wereld Natuurfonds. Om uitsterven tegen te gaan heeft men in 1987 het instituut in Chengdu opgericht waar op dit moment ca. 70 Reuzenpanda’s leven, de grootste gevangen populatie ter wereld. Elders ter wereld leven in totaal slechts 25 Panda’s, dus dit fokcentrum is vrij belangrijk. Het fokken van Reuzenpanda’s is om een aantal redenen bijzonder lastig:
- Panda’s zijn lui van aard en voortplanting staat dus niet erg hoog op hun prioriteitenlijstje. Dit is op zich raar omdat ze al 8 miljoen jaar standhouden, 3 miljoen jaar langer dan de gemiddelde cyclus van een een diersoort...
- Vrouwtjes zijn slechts 12 uur per jaar (!) vruchtbaar. Daarnaast zijn ze erg kieskeurig en wordt bijna iedere mannelijke gegadigde afgewezen...tot zover de enige gelijkenis met de mens...
- Het is niet waar te nemen wanneer een vrouwtje zwanger is. Pas bij de bevalling weet men het zeker. Dit komt ook omdat een Panda bij de geboortje slechts 100 gram weegt, slecht 1 duizendste van het gewicht van zijn/haar moeder. Een buikje ga je dus niet zien...

Ondanks al de bovenstaande problemen zijn ze er sinds 1987 in geslaagd ca. 90 Panda’s voort te brengen. Alle panda’s in het onderzoekscentrum zijn daar dus geboren.
Het bezoekje aan het onderzoekscentrum was echt super. Je kan de kleintjes in een couveuse zien liggen, iets grotere kleintjes die met hun moeder spelen en bejaarden die kilo’s bamboo zitten te knagen, uren aan een stuk. Het zijn echt heel grappige beesten. Toen we een stel panda’s koprollen achter elkaar zagen maken bekroop ons even het gevoel dat we in de maling werden genomen en de mannen in het pandapak zo met theepauze zouden gaan...

In Chengdu hebben we verder een bezoekje gebracht aan het ‘People’s park’. Niet alleen rond de naam hangt een zweem van Communisme, ook in het park kun je dit duidelijk ruiken, zien en horen. Zo hebben we het lawaai getrotseerd (alle geluidsinstallaties staan zóóóó hard!) en hebben we een aantal gratis communistische voorstellingen gezien, compleet met zang, marcherende soldaten en rode vlaggen. Vooral de toneelstukjes “dappere Chinese soldaat strijdt aan het front” en “sterke Chinese vrouwen in camouflage jurk houden China sterk” waren erg vermakelijk (zie foto’s). Het treurige alleen is dat het niet louter om vermaak te doen is; het is regelrechte propaganda bestuurd vanuit het hoofdkantoor in Beijing.
In de rest van het park gebeurden weer de meest hilarische dingen. Zo heeft Luc zijn oren laten schoonmaken door een vent en zijn kwast, met aan het uiteinde een stemvork bevestigd. De trilling van de stemvork resoneert vervolgens door tot in de haartjes van de kwast. Zijn trommelvlies blinkt weer als nooit tevoren! Tevens werden we zoals in ieder park in China weer blootgesteld aan in groepen dansende mensen (flashmob!), tai chi-ende bejaarden en karaokende kantoorklerken die tijdens hun lunchpauze even willen ontspannen. Het standaard vermaak, U kent het wel...en de wereld werd weer steeds groter, en groter...en groter....

Omdat we China bijna gaan verlaten willen we nog even wat toevoegingen doen aan de Chinese karakterschets en enkele andere Chinese trivia:
- Chinezen hebben weinig op met welke vorm van service dan ook. Bijna iedere serveerster is chagerijnig, kijkt je niet aan en vermijdt bij voorkeur intermenselijk contact. Verkoopers in winkels liggen regelmatig op de toonbank te slapen of spelen computerspelletjes waarmee ze niet gestoord willen worden omdat jij toevallig iets wilt kopen. Over het algemeen praten ze op ‘luide’ toon en in staccatovorm tegen je. Je zou dit kunnen interpreteren als schreeuwen en het geven van commando’s. Dat doen ze trouwens ook tegen elkaar, dus we nemen het zeker niet (meer) persoonlijk.
- Afgemeten aan het aantal Chinese foto’s waarop we inmiddels te bewonderen zijn en de nimmer aflatende starende ogen, is onze ster hier in China nog altijd rijzende. Als we naast een Mao standbeeld staan en ze vinden ons nog altijd interessanter om te fotograferen dan hun grote roerganger, weet je zeker dat je nog altijd een attractie bent. Uiteraard heeft deze rijzende status dito gevolgen voor de bijbehorende allures. We nemen steeds minder de moeite voor onze pose en kijken zo ongeïntereseerd mogelijk. Het aanstaren blijft ook een apart fenomen. In Nederland is het minutenlang aanstaren, terwijl jij al een paar keer hebt teruggekeken, weggelegd voor kleine kinderen. Hier is het vrijgegeven voor alle leeftijden...
- Zoals jullie inmiddels weten, lopen Chinezen zo min mogelijk. Als ze wel lopen, bewegen ze zich langzaam en al slingerend voort. Bijzonder lastig te passeren dus. Tevens lijken ze niet te doen aan het anticiperen op situaties die komen gaan. Zo lopen ze eerst tegen je aan voordat ze omhoog kijken en van hun lijn wijken. Dit vertaalt zich ook in het verkeer. Iedere verkeersdeelnemer rijdt als een malle, geeft vooral veel gas en slechts op het laatste moment wordt de rem gehanteerd. De sjoof die ons een paar dagen geleden van het vliegveld heeft gehaald, genaamd Schu-ma-cher, had hier ook een handje van en hanteerde ook bij rode stoplichten het principe ‘pedal to the metal’. Gewoon doorknallen dus. Het was al na middernacht dus het zou zomaar kunnen dat hij erg naar zijn bed verlangde, maar wij denken dat hij met deze rijstijl eerder een houten jas aan heeft dan dat hij een dekbed over zich heen trekt. Wij waren in ieder geval blij dat we weer gezond en wel uit zijn taxi stapten.
- Personeelsleden van bijvoorbeeld een restaurant worden buiten op straat als een soort legereenheid gedrild. Ze staan allemaal netjes opgelijnd terwijl hun manager tegen te schreeuwt (of normaal Chinees praat; zie hierboven). Het denken in rangen en standen is diepgeworteld in de Chinese samenleving. Het communistische China van Mao was hier natuurlijk een mooi voorbeeld van, maar het bestaat nog steeds. Nog altijd is men hier dol op uniformen, formuliertjes met stempels en andere vormen van bureacratie. Men is wat minder dol op zaken die hiërarchie in de wielen kunnen rijden, zoals bijvoorbeeld godsdienst. Ca. 70% van de Chinese bevolking is ongelovig en godsdienstvrijheid behoort niet overal tot de basisvoorwaarden. Zie Tibet...
- Het is heel leuk om te zien dat vrouwen en mannenberoepen hier niet echt bestaan. Iedereen kan in principe ieder beroep doen. Of dit ook voor de politieke en economische macht geldt betwijfelen wij, maar we hebben talrijke vrouwelijke stratenmakers en buschauffeuses gezien en mannelijke toiletjuffrouwen...
- Chinezen zijn gek op kinderen! Overal waar je kijkt worden kinderen geknuffeld en verwend. Wellicht wederom ingegeven door de één-kind politiek.
- Chinezen proberen zoveel mogelijk uit de zon te blijven, vandaar dat ze onder een paraplutje lopen als de zon schijnt. Zelfs op tweewielers (fiets, brommer en moter) worden die dingen gemonteerd. Ze willen hun huid namelijk zo licht mogelijk houden. Wij denken dat dit te maken heeft met het feit dat mensen met een zongebruinde huid lagere ‘buiten-beroepen’ uitoefenen, en dus van een lagere rang zijn. Zoals het bij ons 100 jaar geleden ook was zeg maar. Lis kreeg al het compliment dat ze haar huid zo mooi licht wist te houden, terwijl dit nu niet precies haar doel was...
- Het land ontwikkelt zich snel, heel snel. Op veel plekken worden nieuwe wegen en treinrails aangelegd, en dat op een tempo wat bij ons niet vaak voorkomt. Het welvaartsniveau is dan ook zeker stijgende, al blijft er een groot verschil tussen de grote steden waar alles is en het platteland waar de faciliteiten echt ‘back to basics’ zijn en waar nog altijd de overgrote meerderheid van de bevolking leeft. Het verschil in welvaart en voorzieningen is dus erg groot.

Dit zal ons laatste verslag vanuit China zijn omdat we vanavond voor 10 dagen naar Tibet vertrekken. Nou ja, zoals de rest van de wereld het ziet verlaten we China, maar volgens de Chinezen zijn we de komende week nog gewoon in China. Het afgemeten en vooraf bepaalde aantal van 10 dagen is niet geheel toevallig omdat we de afgelopen weken druk bezig zijn geweest om een dagprogramma in elkaar te draaien waarvan niet meer vanaf kan worden geweken. De Chinezen hebben namelijk verzonnen dat - afgezien van allerlei verschillende vergunningen - buitenlanders alleen met een ‘georganiseerde tour’ het land mogen betreden welke vooraf is geregeld én goedgekeurd. Op die manier kunnen ze ons ‘gevaarlijke buitenlanders’ tenminste goed in de gaten houden. Ze geven je de indruk dat je min of meer zelf mag bepalen waar je heen gaat, maar je hebt te allen tijde een gids en, als je Lhasa verlaat, chauffeur nodig. Omdat wij ook voor hun eten en accomodatie opdraaien, en dit al met al dus nogal prijzig is, hebben we 2 gelijkgestemden gevonden om alle plaatsen in onze Jeep te vullen en de kosten te drukken: Logan uit Canada en Mauro Calzone. Tegen de verwachting in geen pizzabakker, maar wel een Italiaan uiteraard. Nu maar hopen dat de Chinezen Tibet niet dichtgooien voordat wij per trein naar Lhasa vertrekken (44 uur!!!). Daar hebben ze namelijk nogal een handje van als er dingen gebeuren die de wereld blijkbaar niet mag zien. Zo vierden de Chinezen afgelopen juli de 60e verjaardag van de ‘bevrijding van Tibet’. Voor de duidelijkheid: de Chinezen vinden dat ze Tibet bevrijdt hebben van het oude bestuurlijke systeem door het te bezetten en de bevolking te onderdrukken...rellen verzekerd dus en het land gaat een maand lang dicht tot de gemoederen weer bedaard zijn...Immers, wat je niet ziet bestaat/gebeurd niet toch?! Nou ja, we hebben er vertrouwen in dat ze voor ons vertrek geen nieuwe drogreden verzonnen hebben om de poorten dicht te gooien, dus we gaan er vol goede moed tegenaan.

Tot slot een opsomming van ons oordeel over China:

Pluspunten:
- Het heer-lij-ke eten
Toen we over de eerste schrik (en diarree...) heen waren, is de reis door China ook een culinaire ontdekkingsreis gebleken. Iedere streek heeft haar eigen specialiteiten welke weer volledig verschillen van datgene wat je al kende, of dacht te kennen. Het bestellen in een restaurant was door de onleesbare kaart vaak een uitdaging, maar we werden zelden teleurgesteld!
- De mensen
Over het algemeen hebben we verschikkelijk aardige Chinezen ontmoet die graag contact met je willen en je willen helpen. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar die bevestigen zeker de regel.
- Comfort van reizen
Omdat we hiervoor al wat reiservaring hebben opgedaan weten we dat op dit punt wel eens wat af te dingen valt. In China echter niet: het vervoer vertrekt over het algemeen op tijd, is redelijk betrouwbaar en grote stukken kunnen per trein worden afgelegd wat zeker relaxter is dan per bus.
- Things to do...
In China heb je alles: van cultuur, overweldigende natuur tot bruisende steden waar alles kan en hebt. Je hoeft je hier zeker niet te vervelen, al moet je ervan houden.
- Prijzen
En het is nog altijd vrij goedkoop, al zijn die Grieken hard op weg onze reis een stuk duurder te maken.

Minpunten:
- Sommige eigenschappen...
Sommige trekjes van de Chinezen zijn moeiijk verenigbaar met onze waarden, normen en gewoonten. Dan hebben we het nog niet eens over het rochelen en scheten laten in het openbaar, want daar heb je niet echt last vast. Voordringen is wel zo’n bloedirritante eigenschap.
- Communicatie
Het feit dat mensen of geen Engels spreken, of durven te spreken of willen spreken maakt het allemaal niet makkelijker om rond te reizen. Tel hierbij op een schrift dat bestaat uit karakters i.p.v. letters en je zult begrijpen dat dit het gemak van rondreizen niet bevorderd.

Desalniettemin ons rapportcijfer voor China: een dikke 8!

Zaijian!